2 sty 2019

Każdy musi odpocząć. Twoje dziecko także!

Czyli o zwiększeniu efektywności naszej pracy, zdrowiu i radości życia.

Kiedy człowiek odpoczywa, jego mózg pracuje na wysokich obrotach. Mózg zawsze robi coś ważnego! Mózg zawsze intensywnie pracuje, także gdy śpimy, czy ucinamy sobie drzemkę. Różne obszary mózgu stale się ze sobą komunikują.

Wcześniejsze doniesienia wskazywały, że głównym zadaniem mózgu jest porządkowanie i selekcjonowanie informacji, które docierają do nas każdego dnia. To bardzo ważne, bowiem, jak donoszą naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Diego (2012) w ciągu jednego dnia dociera do nas aż 34 gigabajtów informacji, a codziennie odbieramy ponad sto tysięcy słów. Aktualnie jednak wiemy, że mózg wykonuje dużo więcej operacji - analizuje wiedzę, nabytą podczas naszego życia (również tę, której sobie nie uświadamiamy). Tworzy nowe i reorganizuje już istniejące połączenia między komórkami nerwowymi. Brak lub niedobór odpoczynku powoduje, że funkcjonujemy w warunkach nadmiaru informacji, które mogą nas przytłaczać. Może pojawić się trudność w ich porządkowaniu. Mózgowi trudniej dotrzeć do potrzebnych informacji i w efekcie stajemy się mniej twórczy, podejmujemy niewłaściwe decyzje.

Zatem odpoczynek to sprzymierzeniec mądrości i naszych sukcesów!

Rodzą się zatem ważne pytania – jak często odpoczywamy? Czy potrafimy odpoczywać? Czy rozumiemy, że nawet leżąc też coś robimy? Czy mamy szacunek dla siebie oraz swojego zdrowia i rozwoju? ...

W oparciu o rozmowy i obserwacje ludzi sadzę, że śmiało mogę powiedzieć, iż nie jest łatwo odpoczywać bez wyrzutów sumienia. Odpoczywając często myślimy o pracy, często planujemy kolejne działania, analizujemy propozycje rozwiązań itp. Kiedy pracujemy wyrzucamy sobie, że nie dbamy o siebie, że odpoczynek jest konieczny, że zdrowie jest najważniejsze, itp.

Warto zatem pamiętać o kilku zasadach:

  • • Pamiętaj! Albo odpoczywasz, albo pracujesz. Badania nad koncentracją uwagi wykazują, iż uważność ukierunkowana na cel wyklucza relaks i odwrotnie.
  • • Odpoczynek jest integralną częścią pracy. Traktuj zatem odpoczynek tak samo poważnie, jak pracę – bo jest jej częścią.
  • • Żyjesz, żeby pracować, czy pracujesz, żeby żyć? To kluczowe pytanie dla ludzi urodzonych po roku 1990. Czy zatem kult pracy poprzedniego pokolenia odchodzi do lamusa? Czy przypadkiem nie przerodziło się w kult nauki na najwyższych obrotach, kult ambicji na granicy wytrzymałości, kult najlepszych szkól i największych szans rynkowych, ... . ? To niezwykle ważne pytanie powinien zadawać sobie każdy! Z odpoczywania nie trzeba się tłumaczyć! Odpoczynek to nie jest marnowanie czasu! A przecież tyle razy słyszymy: zajmij się czymś, zrób coś, nie marnuj czasu, leżysz i nic nie robisz, odpoczniesz jak wszystko zrobisz, itp. ...
  • • Odpoczynek planuj, jak pracę. To ważne, żeby w Twojej głowie i w kalendarzu było miejsce na jedno i drugie. To ważne, żeby oddzielać odpoczynek od pracy.

Neuropsycholog Daniel Levitin (w: „The Organized Mind” ) opisuje mechanizm ludzkiej koncentracji. Wskazuje dwa typy koncentracji – executive focus, czyli uwagę wykonawczą – ukierunkowaną na cel, oraz wandering focus – uwagą wędrującą, która włącza się, kiedy, na przykład stoimy na szczycie góry i bez celu patrzymy na horyzont. Te typy wzajemnie się wykluczają – czyli albo koncentrujesz się na celu, na przykład wiążesz buty, albo się relaksujesz.

Warto zapamiętać zatem, że jeśli do tej pory myśleliśmy, iż relaksujemy się przewijając Facebooka na smartfonie albo oglądając wiadomości TV, to teraz musimy odnotować, że takie działanie ma niską wartość regeneracyjną, nawet jeżeli obie czynności wykonujemy w tzw. okolicznościach przyrody.

Mózg umie sam przestawić się z jednego trybu w drugi, kiedy zmienią się okoliczności, ale nam samym zdecydowanie trudniej jest przejść od relaksu do skupienia i odwrotnie. Potrzebujemy na to chwili czasu – przypomnij sobie jak trudno jest po wakacjach wrócić do nauki, czy pracy. To tak jakby jeden lub drugi typ uważności trochę wyszedł z wprawy i musi się na nowo rozpędzić.

Badania Rochester Medical Center (opublikowane w czasopiśmie Science), dowodzą, że podczas snu kurczą się w mózgu komórki glejowe, zwiększając wolną przestrzeń pomiędzy neuronami, dzięki czemu mózg pozbywa się odpadów, powstałych w nim w trakcie aktywności umysłowej w fazie czuwania.

eśli śpisz za mało wspomniane odpady dosłownie „zapychają” przestrzeń międzyneuronalną. Wtedy, po ciężkim dniu pracy, w pewnym momencie mózg odmawia ci posłuszeństwa - zapominasz po co podeszłaś do biurka. Znasz to? Brak odpoczynku i snu pogarsza pamięć. To w trakcie snu wspomnienia i świeżo zdobyte informacje są przenoszone z pamięci krótkotrwałej do znajdującej się w innej części mózgu – długotrwałej i w niej zapisywane na dobre. Jeśli zaniedbujemy sen, zdecydowanie zabieramy szansę na utrwalanie informacji i zapominamy. Kiedy nie dosypiamy przez dłuższy czas, w ogóle słabnie zdolność konsolidacji pamięci.

I jeszcze, ku refleksji ... Badania prowadzone w USA pokazują, że osoby cierpiące z powodu bezsenności pięć razy częściej cierpią także z powodu depresji. Zatem - nie ucz się, nie pracuj bez przerwy! Robienie przerw , odpoczynek, sen - bardzo korzystnie odbiją się na efektywności Twojej nauki! I na Twoim zdrowiu!

Z życzeniami umiejętności odpoczywania – Iwona Haba

 

Drzwi otwarte w LO nr XIII

Szlif 03/2024

Nowy numer!

A w nim nowe i świeże artykuły, felietony i wywiady przgotowane przez uczniów klas dziennikarskich.

Ranking Perspektyw

Fun­da­cja Edu­ka­cyjna „Per­spek­tywy” potwier­dza, że Liceum Ogól­no­kształ­cącemu nr XIII im. Alek­san­dra Fre­dry we Wro­cła­wiu przy­słu­guje tytuł „Zło­tej Szkoły 2024”

Czytaj dalej...

Wieści z Facebooka

JUBILEUSZ 50-lecia Szkoły

Jerzy Skoczylas i chór podczas wykonania hymnu szkoły.

Krótki fotoreportaż z uroczystości...

Czytaj dalej...

Szkicownik

Z teczki klas architektonicznych i plastycznych...

Kaja Zakrzewska z klasy 3F

XXVI SWA

Zdjęcie Jowisza wykonane podczas XXVI Szkolnych Warsztatów Astronomicznych.

Strona archiwalna szkoły

Strona archiwalna LO nr XIII i Gimnazjum nr 48